2456

Miðvikudagur 4. júlí 2018 15 DAGSKRÁIN - Fréttablað Suðurlands Af vettvangi – í verkahring U ndirrritaður sótti aukaaðal- fund SASS í Vestmanna- eyjum þann 27.06.2018, þar sem ný stjórn og kjörnefnd samtakanna var kosin í kjölfar sveitarstjórnarkosninganna í vor. Þetta var prýðilegur fundur og fróðlegur, þótt tímaskortur setti nokkurn svip á; þannig urðu sum kynningarerindin endasleppari en til hafði staðið, því ekki beið Herjólfur eftir að ræðumenn lykju sér af. En hvað rekur óbreyttan fundarmann til þess að lemja sitt lyklaborð og segja frá tíðindum? 2J VYDULè HU 0iOÀXWQLQJXU fundarmanna á fullt erindi við lesendur Dagskrárinnar – og fróðleiksþyrstir lesendur eiga skilið að fá slíka þjónustu. Þótt hér sé tæpt á mörgu sem fram fór á fundinum, er fjarri því að hér sé gerð nægilega góð grein fyrir því öllu. Það sem missagt kann að vera hér, verður og að skrifa á takmarkanir undirritaðs, sem ritaði upp úr sér eftir minnispunktum. Skýrsla stjórnar Gunnar Þorgeirsson, fráfarandi formaður SASS og oddviti Grímsnes- og Grafningshrepps, ÀXWWL \¿UOLW XP VW|UI VWMyUQDULQQDU á næstliðnu ári, jafnframt því Dè IDUD YDQGOHJD \¿U WLOJDQJ og tilverurétt samtakanna. Í máli Gunnars kom fram ein- læg trú á hvorttveggja og óspar var hann á hvatningu til sveitarstjórnarmanna, einkum þeirra sem koma nú nýir til sögunnar, að kynna sér vel stefnu og störf SASS og nýta þau tæki- færi sem samtakamátturinn færir sunnlenskum sveitarfélögum. Bjartsýni og sóknarhugur ein- NHQQGL \¿UOLWVU èX KDQV ± VHP var eins konar kveðjuræða, eins og glöggt kom fram við lok fundarins, er hann var kvaddur og hylltur eins og vert var af öðrum stjórnarmönnum, samstarfsfólki og öllum þingheimi, eftir langa og farsæla stjórnarsetu og for- mennsku. Gunnar kynnti líka Sóknar- áætlun fyrir Suðurland 2018. Hann vakti athygli á því að lagalega stöðu landshlutasamtaka á borð við SASS þyrfti að skýra – í raun væri engin lagaleg stoð fyrir starfsemi samtakanna eins og málum er nú komið, grund- völlur þeirra væri einungis á borð við það sem gerist meðal frjálsra félagasamtaka með enga skylduaðild eða raunverulega ábyrgð. Þá sagði Gunnar frá Byggða- áætlun, sem hefur verið sam- þykkt og fjármögnuð af Alþingi – já fjármögnuð sagði þar, og það er meira en tíðkast hefur til þessa. Markaðsmál Laufey Guðmundsdóttir frá Markaðsstofu Suðurlands ÀXWWL Q~ JyèD W|OX ìDU VHP meginþemað var samspil þriggja meginþátta: Samfélags, náttúru og ferðaþjónustu. Þessa þætti yrði að stilla saman á réttan hátt til að ná ásættanlegum árangri í markaðsmálum. Bjarni Þorkelsson, sveitarstjórnar maður í Grímsnes- og Grafningshreppi. ODJVYDOG \¿U KiOHQGLQX 6DJèL fyrirspyrjandi að enn væri umræðan um Miðhálendis- þjóðgarð á forsendum þeirra sem búa í 101 Reykjavík og telja að ìDU Vp QDÀL DOKHLPVLQV Ráðherra svaraði þessu síðasta ekki af neinni alvöru, en benti á að hugmyndir um friðlýst svæði og þjóðgarða tæki stöðugum breytingum, og unnt væri að sækja fyrirmyndir um slíka frið- un um víða veröld. Auðvelt væri að skipta friðlýstu svæði eða þjóðgarði upp í ,,hólf“ sem væru á mismunandi friðunarstigi – HLWW KyO¿è Q\WL NDQQVNL DOJHUUDU friðunar og umferðarbanns, meðan beitarnýting og/eða um- ferðarfrelsi gilti í öðru. Skipulagsgerð og umhverfismat Guðmundur Ingi Guðbrandsson XPKYHU¿VUièKHUUD YDU VpUVWDNXU gestur fundarins. Honum varð tíðrætt um skipulagsgerð; sagði að þrátt fyrir að almenningur væri óspart hvattur til þátttöku á fyrri stigum í skipulagsferlinu, gengi það ekki nægilega vel eftir. Taldi hann að hér þyrfti að koma til hugarfarsbreyting fremur en lagabreytingar. Fyrirtæki og stjórnvöld þyrftu að leggja allt kapp á að kynna betur og auglýsa fyrirætlanir sínar. Þannig væri oftar hægt að ná góðri lendingu í viðkvæmum málum. Í þessu skyni væri hentugt að hafa sameiginlegan og aðgengilegan gagnagrunn, það hjálpaði til að skapa sátt um skipulag og framkvæmdir og tryggði betur lýðræði og skilvirkni. Í framhaldi af þessu boðaði ráðherra opinn KXJDUÀXJVIXQG XP HQGXUVNRèXQ ODJD XP XPKYHU¿VPDW IUDP kvæmda – og færi fram í ágúst. En hvernig má einfalda aðkomu almennings og félaga- samtaka og tryggja betur að tekið sé tillit til umsagna hans? Jú, með því að útvíkka kæruréttinn og gera hann mögulegan á fyrri stigum í ferlinu. Til þess þarf að breyta leikreglunum. Það kom glöggt fram í máli XPKYHU¿VUièKHUUD Dè HLQVNLV má láta ófreistað til að skapa traust. Er ekki réttara, spurði hann, að óháðir aðilar vinni að XPKYHU¿VPDWL IUDPNY PGD t stað þess að þeir séu á snærum framkvæmdaaðilanna, eins og nú er alsiða? Spurningin svarar sér sjálf, en eftir stendur að sá sem ERUJDU EU~VDQQ DI XPKYHU¿VPDWL er ævinlega sá sem fyrir fram- kvæmdunum stendur. Friðlýsingar og þjóðgarðar ëHVVX Q VW WDODèL XPKYHU¿V ráðherra langt mál um frið- lýsingar og efnahagsleg tækifæri sem þeim tengjast, m.a. með vísan í fyrirhugaða stofnun Miðhálendisþjóðgarðs. Ráðherra vitnaði í rannsóknir sem leiddu í ljós að skipulag sem miðar að því að vernda náttúru, skilar góðum tekjum; meiri en af öðrum landnotum væri að vænta. Hann lýsti vilja sínum til að láta fara fram mat á efnahagsáhrifum friðlýstra svæða hér á landi, og sömuleiðis að telja gestina sem slíka staði sækja. Ráðherra var nú spurður gagnrýnna spurninga um stofnun Miðhálendisþjóðgarðs, og vísaði fyrirspyrjandi í ofstækisfull fordæmi frá fyrri tíð – t.d. í Vatnajökulsþjóðgarði gagnvart útivistarhópum og ferðafélögum. Undirrituðum varð hugsað til stofnunar þjóðgarðsins á Þing- Y|OOXP ± Dè ìDU KD¿ XP VXPW verið farið fram meira af kappi en IRUVMi HU E QGXU YRUX À PGLU DI jörðumsínumífriðunarákafanum. Í fyrirspurnum komu líka fram rökstuddar áhyggjur af sam- bands- og samtalsleysi ríkis- valdsins við sveitarfélögin sem land eiga að fyrirhugaða þjóð- garðinum, sveitarfélögin sem hafa þó óumdeilanlega skipu- Dulmál eða skrauthvörf? 0DUJW ÀHLUD Y UL ìDUÀHJW Dè WtQD hér til af því sem fram kom á þessum SASS-fundi. Í kynningu og umræðum um ársreikninginn kom fram að taprekstur samtakanna er óásættanlegur – og langhelsta ástæðan fyrir honum eru hið þarfa framtak: Almenningssamgöngur, öðru nafni STRÆTÓ. Ég get ekki skilið svo við þessa umfjöllun að ég nefni ekki hugleiðingu Aldísar Hafsteinsdóttur um HÀLQJX VYHLWDUVWMyUQDUVWLJVLQV – sem stjórnvöldum væri tíðrætt um. Þetta er dulmál, sagði Aldís, og þýðir í munni stjórnvalda fækkun sveitarfélaga. Nú er slík fækkun boðuð, hún á að fara fram í áföngum, en einhliða og án kosninga í sveitarfélögunum. Taldi Aldís einboðið að allar sveitarstjórnir komi rækilega undirbúnar um þessi mál á ársfund Sambands íslenskra sveitarfélaga í haust, með skýra VWHIQX t IDUWHVNLQX XP HÀLQJX sveitarstjórnarstigsins“ – því þar verði teknar ákvarðanir sem gilda muni út kjörtímabilið, án endur- VNRèXQDU KYDè VHP i G\QXU Að lokum Nýr formaður SASS var kjörinn á þessum aukaaðalfundi: Eva Björk Harðardóttir oddviti Skaftárhrepps. Varaformaður var kjörinn Helgi Kjartansson oddviti Bláskógabyggðar. Í þakkarávarpi fórust nýja formanninum vel orð og lagði áherslu á hlutverk sveitar- stjórnarmanna: Að standa vörð um sveitarfélögin og verkahring þeirra í bráð og lengd – og svara því hver fyrir sig og sameiginlega hvort vilji stendur til þess að taka upp þriðja stjórnsýslustigið. Bjarni Þorkelsson, einn fundarmanna. P.s. Eftir að hafa ritað þessa grein hlustaði ég á erindi Ingunnar Jónsdóttur um Fagháskólanám í hagnýtum leikskólafræðum, sem gera átti grein fyrir á fundinum en tími vannst ekki til. Í þessu merka framtaki – sem SASS á aðild að – felast stór tækifæri fyrir sunnlensk sveitarfélög til að ráða bót á WLO¿QQDQOHJXP VNRUWL i PHQQWXèXP leikskólakennurum.